Het belastingstelsel van de waterschappen wordt weer eens tegen het licht gehouden. Deze keer door de commissie Aanpassing Belastingstelsel Waterschappen, kortweg de commissie Klavers, naar de voorzitter van de commissie, Hetty Klavers, dijkgraaf van het waterschap Zuiderzeeland. De commissie is van plan de halve wereld te bevragen over het huidige belastingstelsel van de waterschappen. Onder de halve wereld bevindt zich ook waterschap Amstel Gooi en Vecht. De fractie van Water Natuurlijk gaat het gesprek in met de volgende wensen en uitgangspunten.

Houd het simpel
Met de introductie van ingezetenen als belastingcategorie is de trits belang-betaling-zeggenschap gereduceerd tot een zeer globale richtingaanwijzer voor de inrichting van het belastingstelsel van de waterschappen. Probeer daarom niet alsnog via ingewikkelde formules te komen tot rechtvaardigheid in het systeem, om zo te voldoen aan de trits.

Bij beheer van en bescherming tegen oppervlakte- en grondwater is het belang gelegen in bescherming en welvaren van lijf en goed. Zie daar de grondslag voor belasting door ingezetenen en eigenaren. Het eerste als bedrag per huishouden, het tweede op basis van de waarde van het bezit.

Bij afvalwater is het belang gelegen in de zuivering van dat afvalwater. Laat dat dan ook leidend zijn. Voor huishoudens betekent dat zoeken naar een benadering die op meer bijval kan rekenen dan de huidige 1 of 3 ve. Veel beter zou het zijn om huishoudens af te rekenen op basis van hun waterverbruik. Bij bedrijven zou de daadwerkelijke vervuiling leidend moeten zijn.

Goed gedrag en slecht gedrag
In het huidige stelsel is geen ruimte om gewenst gedrag te belonen en ongewenst gedrag te ontmoedigen. Dat is wel wenselijk. Naast afrekenen op basis van waterverbruik bij de afvalwaterheffing voor huishoudens zijn er meer mogelijkheden om goed gedrag te belonen. Denk aan tuinen zonder verharding of zelf zuiveren. Andersom zou slecht gedrag moeten kunnen worden ontmoedigd, waarbij het ook gaat om de afhaakproblematiek. Het stelsel moet daar veel meer rekening mee kunnen houden.

Tegelijk is de vraag hoever je daar in wilt gaan. Een sturend belastingstelsel is complex en wordt complexer naarmate het meer wil sturen. Waar het optimum ligt zou onderwerp van onderzoek kunnen zijn. Bovendien is de vraag of beloning en straf wel het beste tot hun recht komen in een anoniem belastingstelsel. Gedacht kan ook worden aan afspraken met burgers en bedrijven die het “goed” doen en een individuele benadering van burgers en bedrijven die het “slecht” doen. Het loont de moeite dat alternatief te onderzoeken.

Kwijtschelding goed regelen
In de 21^ste eeuw is het vanzelfsprekend dat waterschappen oog hebben voor kwetsbare natte natuur. Dan zou het ook vanzelfsprekend moeten zijn dat waterschappen oog hebben voor kwetsbare mensen en kiezen voor een stevige regeling en verankering van het kwijtscheldingsbeleid. Een zaak van beschaving, maar ook van imago; het vergroten van waterbewustzijn is een stuk moeilijker als waterschappen zich positioneren als harteloze overheden.

Hoewel kwijtscheldingsbeleid strikt genomen geen plek heeft in een herziening van het belastingstelsel, hangt het daar wel mee samen. Keuzes in het stelsel moeten het voeren van een sociaal kwijtscheldingsbeleid zo mogelijk belonen en in ieder geval vergemakkelijken. Daarnaast wordt de bestuurlijke aanvaardbaarheid van aanpassingen vergroot als die gepaard gaan met duidelijke richtlijnen voor kwijtscheldingsbeleid. Een goed belastingstelsel is gebaat bij een duidelijke richting inzake het kwijtscheldingsbeleid.

Zeggenschap moderniseren
Nu die trits feitelijk niet meer is dan een leidraad, valt er veel voor te zeggen om afscheid te nemen van de geborgde zetels. In het licht van de ontwikkeling van het waterschapsbestel zou dat slechts een kleine stap zijn, want het onvermijdelijke logische gevolg van de ontwikkelingen. Hooguit zouden de verschillende categorieën ieder één zetel kunnen behouden, om zodoende het specifieke belang dat ze vertegenwoordigen onder de aandacht te brengen. Maar omdat ze daarmee nog meer een anachronisme worden, zouden ze beter helemaal kunnen verdwijnen.

Hoogwaterbeschermingsprogramma
Waterschappen storten een deel van hun belastingopbrengsten in een fonds van waaruit de uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt bekostigd. Geen verkeerde afspraak of gang van zaken, wel iets dat beperkt zou moeten worden. Het zou goed zijn om te komen tot een uitspraak waar de grens ligt; waar begint belastingheffing door waterschappen om een pot te vullen te wringen? Bij AGV gaat nu bijna 20% van de begroting naar het Hoogwaterbeschermingsprogramma; veel gekker moet het niet worden.

En dan nu maar zien wat er uiteindelijk uit gaat komen.

In de commissievergadering van 13 januari is gesproken over de startnotitie die is opgesteld ter voorbereiding van het nieuwe watergebiedsplan en peilbesluit over het Naardermeer en omliggende polders. Dit gebied is natuurlijk een van onze mooiste gebieden met daarin centraal het Naardermeer, de hoge gronden van het Gooi in het Oosten en diepe veenpolders eromheen. Hier is de natuurlijke grondwaterstroming met schone kwel nog deels intact. Het Naardermeer is ook ons enige water met de kwalificatie “natuurlijk water”, met bijbehorend hoge eisen aan natuur en waterkwaliteit. Aan de andere kant gebeurt er in het gebied heel veel door onder andere de grootschalige verbreding van de A1. Alle reden om zorgvuldig met het waterbeheer in dit gebied om te gaan!

Het gaat om een gebied van 3700 hectare met daarbinnen de Zuidpolder Beoosten Muiden, de Keverdijkse Overscheense Polder, het Naardermeer, de Nieuwe Keverdijkse Polder, de Hilversumse Bovenmeent, de Hilversumse Ondermeent, de Hilversumse Meent en de ‘s-Gravelandse Polder.

Tijdens het opstellen van het watergebiedsplan wordt het huidige watersysteem beschreven, evenals de kansen en knelpunten en de benodigde maatregelen. Van groot belang daarbij zal onder andere zijn:

• dat we het gewenste peilregime vanuit het Beheerplan Natura2000 aanpassen in het peilbesluit;
• dat we de peilgebieden aanpassen aan de reconstructie van de A1;
• dat we, indien de provincie tijdens de planperiode boeren weet uit te plaatsen uit aangewezen NNN (Natuur Netwerk Nederland) percelen (Hilversumse Ondermeent, Keverdijk-Oost en Keverdijkse Overscheense Polder), het natuurlijk peilregime daarop kunnen aanpassen;
• dat we nagaan welke maatregelen we aanvullend op de Kaderrichtlijn Water (KRW) extra kunnen nemen ter verbetering van de waterkwaliteit en die we kunnen laten uitvoeren door de nieuw opgerichte agrarische collectieven.

Voor een gebied als het Naardermeer en de omgeving daarvan wordt verreweg het grootste deel van de natuurwaarde bepaald door goed en zorgvuldig waterbeheer, dat voorkomt dat het gebied verdroogt of vervuilt. Met een juist peilbesluit en een goed watergebiedsplan kan het waterschap daar voor zeker tien jaar weer aan bijdragen.

Op 22 december overleed Harrie Penders, duo-lid uit onze fractie. Onderstaande tekst werd namens de fractie door Wiegert Dulfer uitgesproken op de herdenkingsdienst.

Harrie was een mens met een heel brede maatschappelijk belangstelling en ik ken hem als fractiegenoot en lid van het algemeen bestuur van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Dit waterschap beheert het water tussen ruwweg Utrecht en Amsterdam, zoals de naam al aangeeft het gebied van de rivieren Amstel en Vecht, zo tot aan Hilversum en het Gooi. Harrie, ik heb dan ook aan collega-bestuurders, je huidige en voormalige fractiegenoten, gevraagd hoe zij je hebben gekend en wat ik nog aan je moet meegeven.

De fractie kent je vanaf 2008 toen onze partij Water Natuurlijk onder andere door de Vereniging Natuurmonumenten werd opgericht, om bij de dat jaar uitgeschreven verkiezingen te zorgen voor toegewijde kandidaten met verstand van zaken die tegenwicht konden bieden aan de politieke spelletjes die via de algemene politieke partijen in het waterschapsbestuur dreigden te ontstaan. Waarschijnlijk vanuit je achtergrond bij Natuurmonumenten stelde je je kandidaat en na de verkiezingen bezette je een plek op de reservelijst van de fractie. En daar viel je mij direct op, want in tegenstelling tot meeste kandidaten op een reserveplek, kwam jij wel bij onze bijeenkomsten. Een wat oudere man, altijd vriendelijk, niet dominant, maar duidelijk zeer op zijn gemak. Hierbij komt een eigenschap van je naar voren Harrie, die iedereen in je roemt: je zorgvuldigheid. Wat je belooft, kom je na. Wat je begint, maak je af. Die zorgvuldigheid was ook je wijze van omgaan met je omgeving, het water, de natuur. Zorgvuldig bewaren voor volgende generaties. Niet verpesten, niet vervuilen, niet kapot maken. Maar je was ook zorgvuldig waar het ging om de omgang met het gemeenschapsgeld. Je was zorgvuldig in je omgang met andere mensen. En je was zorgvuldig in je eigen werk en gedrag. Je zette de puntjes op de i door zo nodig nog iets na te zoeken, iemand nog iets mee te geven.

Ik had toen nog helemaal niet door dat je al zo’n staat van dienst had als het om besturen ging. Daar liet je je dan ook helemaal niet op voorstaan. Toen een aantal jaren later twee oudgedienden zich uit het AB terugtrokken en jij vanaf de reservebank de arena van het AB instapte, was dat waar je je mee profileerde. Met je kennis, ervaring en passie voor een goed bestuurlijk debat en een zorgvuldige besluitvorming. In een mum van een tijd verwierf je een groot gezag onder de collega’s, op het gebied van financiën natuurlijk, maar ook op het gebied van kwaliteit van bestuur. Eindeloos debatteerden over hoe we de kwaliteit konden verbeteren, hoofd- en bijzaken scheiden, sturen op hoofdlijnen, een vrijer debat. Je deed dat met je kenmerkende, door iedereen genoemde geduld en humor. Nooit schoot je uit je slof of toonde je ongeduld. Wel kon je iemand streng en duidelijk aanspreken als die er een potje van maakte.

Toen je bij de laatste verkiezingen aangaf dat je ziekte ongeneeslijk en terminaal was en je misschien geen jaar meer te leven had, hebben wij dan ook niet getwijfeld je te vragen toch bij het waterschap te blijven. Natuurlijk om de nieuwe leden van de fractie in te werken in financiën, begroting etc., maar ook omdat we je gave zo waarderen om op een rustige, warme, en beschouwende wijze in lastige discussies snel focus aan te brengen en een pragmatische uitweg te vinden. Je hebt er geen geheim van gemaakt de laatste maanden vooral te doen wat je zelf leuk vond. Dat je daarbij gekozen hebt om het waterschap vast te houden en dat je ondanks de grote fysieke inspanning die je je moest getroosten, toch tot het allerlaatste moment bij de zittingen aanwezig bent geweest, vervult ons van trots.

Geertekerk Utrecht, 30 december 2015

Namens waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de fractie Water Natuurlijk,
Wiegert Dulfer

Het einde van het jaar nadert en dat betekent ook dat het weer begrotingstijd is. In de begroting voor 2016, die is vastgesteld op 26 november, is rekening gehouden met de afspraken uit het bestuursakkoord. Eén van de afspraken was dat het tarief niet mocht stijgen. Dat is gelukt.

Water Natuurlijk heeft nog een aantal toezeggingen gekregen die van belang zijn. Er komt een uitvoeringsagenda van alle onderwerpen uit het bestuursakkoord, ook degene die niet direct een financiële doorvertaling hebben. In de afgelopen periode waren er nogal een aantal hap snap kredietvoorstellen met betrekking tot onze waterzuiveringsinstallaties (RWZI’s). Op aandringen van Water Natuurlijk komt een Masterplan voor deze RWZI’s en het afvalwaterbeleid. Daarbij gaat het om de vraag: doen we de goede investeringen als we kijken naar onze taak, de objecten die we hebben en de uitdagingen en trends van de toekomst? De Dijkgraaf zegde toe te zorgen voor een betere dialoog tussen de leden van het bestuur en met de organisatie. Daarnaast willen we ook werken aan een betere aansluiting op ontwikkelingen binnen de Unie van Waterschappen waar we lid van zijn. Het AB zal eerder worden betrokken bij ontwikkelingen. Het doel is voor de zomer te werken in een nieuwe stijl.

Daarnaast was er een toezegging dat er in 2016 een voorstel komt over hoe we omgaan met innovatie en duurzaamheid. Wat verstaan we er onder, hoe willen we het aanwenden, wat is de agenda en hoe wordt er op gestuurd? Wij zijn benieuwd. Tot slot een toezegging van onze eigen dagelijks bestuurder Wiegert Dulfer, dat er beleid komt over hoe we willen omgaan met een eventuele wijziging van de termijnen waarop peilbesluiten worden herzien. Dit ligt nu op 10 jaar maar wordt wellicht verlengd naar 15 jaar. Al met al ligt er een ambitieus programma om in het komende jaar mee verder te gaan. Deze is terug te vinden op de website van AGV.

Eindelijk is het gelukt om een nieuw en op de natuur gericht peilbesluit te nemen voor de Natura-2000 gebieden in het Noorderpark, vlak tegen de stad Utrecht. Daardoor is het mogelijk na een jarenlange achteruitgang in de natuurwaarden van het gebied, weer aan herstel van de beroemde trilvenen, veenmosrietlanden, etc. rond Tienhoven te gaan denken. Met het nieuwe peilbesluit heeft AGV als waterbeheerder een belangrijke stap gezet om de kwaliteit van het Oostelijke Vechtplassengebied te behouden en te versterken.

Het Planbureau voor de leefomgeving heeft een paar jaar geleden geconcludeerd dat in de lage gebieden van Nederland het waterbeheer de sleutelfactor vormt voor een goed natuurbeheer. In weinig gebieden kun je dat zo goed zien als in de oostelijke Vechtplassen van Utrecht en Noord-Holland. Deze gebieden herbergen een unieke natuur voor Nederland als gevolg van de schone kwel die uit de Gooise Heuvelrug komt en de lage en natte veengebieden vol met petgaten en plassen. In de petgaten en de plassen vind je nog kranswieren, fonteinkruiden, krabbenscheer en andere zeldzame waterplanten, evenals zeldzame libellen en vogels zoals roerdomp, purperreiger en snor. Het gebied kent nog restanten blauwgrasland, galigaanmoeras en trilveen.

Alhoewel de polders rond Tienhoven en Westbroek al vele jaren geleden door de Provincie als N2000 gebied zijn aangemerkt, loopt de kwaliteit van de natuur gestaag terug. Dat komt omdat er nog altijd wordt vervuild met mest uit de landbouw, maar vooral omdat het waterbeheer niet is afgestemd op de natuur. Omdat er nog steeds een aantal agrariërs in het gebied boeren, kon AGV als waterbeheerder geen natuurpeil instellen en werd in de winter en het schone kwelwater zo snel mogelijk weggepompt, waarna ’s zomers voedselrijk boezemwater uit de Vecht moest worden ingelaten tegen verdroging. Daar kunnen de gevoelige planten die in het gebied thuishoren slecht tegen en langzaam maar zeker is er dan ook heel wat verdwenen.

Na lang onderhandelen lijkt het erop dat het de Provincie Utrecht gelukt is met de laatste agrariërs tot overeenstemming te komen om hun bedrijf uit de natuurgebieden te verplaatsen. Daarom heeft het Algemeen Bestuur van AGV op 17 december het nieuwe watergebiedsplan met bijbehorend peilbesluit vastgesteld. In de natuurgebieden komt een meer flexibel peil, met als doel door het vasthouden van gebiedseigen kwel de waterkwaliteit te verbeteren en zo te voorkomen dat Vechtwater met mindere kwaliteit in het gebied moet worden ingelaten. Daarmee wordt aan de randvoorwaarde voldaan voor de natuur om zich weer optimaal te ontwikkelen.

Het gebied van het Noorderpark ligt vlak tegen de stad Utrecht. De natuur is prachtig en juist daarom wonen er ook veel mensen. Daarnaast zijn er veel vakantiehuisjes. Veel mensen hebben toch wel bezorgd aangekeken tegen de plannen die het waterschap heeft met het peil. Zal iedereen wel droge voeten houden en zullen de tuinen niet onder water lopen? Daar is uitgebreid onderzoek naar gedaan en waar dat nodig is wordt de bebouwing geïsoleerd van de polder, zodat de huizen veilig blijven. In het buitengebied kan het voorkomen dat ’s winters het water hoger komt dan nu het geval is en lage percelen minder goed bereikbaar worden. Maar ’s zomers zal het water waarschijnlijk juist wat lager staan zodat er meer buffer is om grote hoosbuien op te vangen. In sommige gevallen zullen tuinen worden opgehoogd, altijd in overleg met de bewoners.

Wiegert Dulfer, verantwoordelijk portefeuillehouder Water Natuurlijk

In de Commissie-vergadering van november bleek dat AGV uit het begrotingspotje “innovatie” al ruim 2 ton heeft uitgegeven aan onderzoek naar bestrijding van de brakke kwel in de Horstermeer. Door de natuurlijke kwel komen hier veel stoffen in het watersysteem die tot in de wijde omgeving een negatief effect hebben op de waterkwaliteit. De provincie heeft plannen om meer natte natuur in de polder te maken om zo de kwel en dus de vervuiling van de polder en zijn omgeving te verminderen. In de polder is hier nogal wat weerstand tegen vanuit de bewoners die bang zijn dat een verhoogd waterpeil hun woningen zal aantasten. Waternet is door middel van een pilot nu aan het onderzoeken of drinkwaterwinning in de Horstermeer mogelijk is. Hierdoor kan het peil van het brakke kwelwater worden verlaagd en komt het niet meer terecht in het watersysteem. Je moet dan wel “eeuwig“ met de waterwinning doorgaan, anders verval je in het oude systeem.

Hoewel dit op het eerste gezicht een sympathiek idee lijkt, is onze fractie is hier niet gelukkig mee. De Horstermeer is een diepe polder waarbij de negatieve gevolgen voor onder andere de waterkwaliteit vooral ook buiten de polder liggen, in het hele gebied ten oosten van het Amsterdam-Rijnkanaal. Door dergelijk onderzoek wordt bij de bewoners van de polder de indruk gewekt dat daarin (definitieve) oplossingen zouden liggen en dat is niet het geval. Wij vinden drinkwaterwinning kostbaar en bovendien zeer risicovol. Je prikt nog meer in een zeer lekke bodem.

Een duurzame oplossing is op termijn alleen te bereiken door te kijken naar de functies van het gebied en de ruimtelijke ordening. Dat is een taak van de provincie. Ook de provincie moet niet de verkeerde indruk krijgen dat de problemen wel op een andere manier opgelost kunnen worden. De provincie heeft nu nog 10 miljoen euro gereserveerd voor de aanleg van natte natuur. Die zal ze niet gaan investeren als AGV besluit drinkwater te gaan winnen.

Onze fractie zal hier vragen over stellen. Voor commentaar en aanvullingen houden we ons aanbevolen!

De afgelopen maanden zijn er in het AB kredieten gevraagd voor verschillende rioolwaterzuiveringen (RWZI’s). Het betrof Amstelveen, een rioolgemaal bij Weesp/Muiden, Horstermeer en Amsterdam-West. Soms betrof het ook kredieten achteraf, omdat er wegens storingen al met spoed geïnvesteerd moest worden. Onze fractie heeft om een Masterplan RWZI’s gevraagd. Ten eerste om niet telkens met dergelijke ad-hoc kredieten geconfronteerd te worden, maar vooral ook om een duurzaam beleid met de RWZI’s te kunnen plannen. Denk daarbij aan het voorkomen van uitstoot van broeikasgassen (methaan) bij de RWZI’s, het energiezuinig zijn van de RWZI’s en het terugwinnen van energie en grondstoffen uit het rioolslib. Dit Masterplan is toegezegd.

Voor de RWZI West werd goedkeuring gevraagd voor de voorbereiding van een groengasinstallatie. Dit lijkt een goed idee, want groengas zou duurzamer kunnen zijn dan het rioolgas wat nu voor warmte en elektriciteit (WKK) gebruikt wordt. Maar er zijn ook wel vragen bij: waar gaat het waterschap dan zijn elektriciteit voor deze RWZI inkopen? Als het groengas aan de transportsector verkocht wordt, kan en mag je het niet ook als een duurzame prestatie voor het waterschap meetellen. En is groengas voor de transportsector wel een duurzame en/of financieel verstandige investering? De WKK wordt nu ook al na 8-10 jaar afgeschreven. En als het voor het waterschap niet de beste keuze is, is het misschien maatschappelijk wel een goede oplossing? Wij hebben gevraagd om een tweede anker: ook een plan om de WKK uit te breiden en te verbeteren. Zodat er een keuze mogelijk is als de voor- en nadelen op tafel liggen.

Bovendien hebben we gevraagd om een plan Energieneutraal 20-20, zodat individuele investeringen kunnen passen binnen een algemeen beleid van het waterschap wat betreft de energievoorziening. Dit is voor begin 2016 toegezegd.

Commentaar en meedenken over de RWZI’s is erg welkom! Contactpersoon is Marjolein Quené (m@quene.nl)

Tijdens de vergadering van het Algemeen Bestuur van donderdag 26 november zijn de Algemene Beschouwingen gehouden. Lees hieronder de inbreng van onze fractievoorzitter Sander Mager.

Mijnheer de voorzitter, Beste collega’s,

Over de begroting kan mijn fractie eigenlijk heel kort zijn. Het is een prima begroting waar ambitie uit spreekt. Wij vinden het een prestatie van formaat dat het DB in dialoog met de directie van Waternet erin is geslaagd om en alle ambities uit het coalitieprogramma te verwerken en alle ambities uit het WBP en dat alles met een lagere tariefstijging. Hulde!
Natuurlijk hadden wij in de commissie ook een flink aantal vragen en opmerkingen, maar op al die voor ons belangrijke punten is het DB ons tegemoet gekomen:

1. er komt een Masterplan voor de rioolwaterzuiveringsinstallaties en het afvalwaterbeleid.
2. er komt volgend jaar een voorstel over hoe we omgaan met innovatie. Wat verstaan we er onder, hoe willen we het aanwenden, wat is de agenda en hoe wordt er op gestuurd.
3. er komen beleidsregels over de eventuele verlenging van de termijnen waarop we peilbesluit herzien en hoe we daar dan mee omgaan.

We vinden het belangrijk dat het DB toegezegd heeft dat er een uitvoeringsagenda van alle onderwerpen uit het bestuursakkoord komt – inclusief die onderwerpen niet direct een financiële doorvertaling hebben. Die is nu toegezegd voor het eerste kwartaal van 2016. Onze fractie is blij dat die uitvoeringsagenda er komt, maar tegelijkertijd vinden we het eigenlijk te bizar voor woorden dat er bijna een jaar van deze bestuursperiode voorbij is voor die agenda vastgesteld is. Dat moet toch echt anders. In veel gemeentes is binnen twee maanden na het aantreden van een nieuwe coalitie de uitvoeringsagenda beschikbaar, inclusief financiële doorvertaling naar de programmabegroting en de meerjarenbegroting. Wij snappen niet dat dit bij ons waterschap niet ook zo zou kunnen.

Onze fractie wil het komende jaar dan ook flink inzetten op een professionaliseringsslag van ons waterschapsbestuur. Dat begint met de vraag wat voor bestuur we willen zijn. Wat ons betreft stoppen we vandaag met het functioneren als stempelmachine. Dit waterschap verdient een zelfbewust, betrokken en herkenbaar democratisch bestuur. Zelfbewust omdat we als AB onze rol kennen en vervullen als democratisch bestuur, door kaders te stellen en te sturen op maatschappelijke resultaten. Betrokken, omdat we vanuit onze passie voor water verbinding leggen met alle anderen die hier vanuit hun passie en rol aan bij kunnen dragen. En herkenbaar omdat we door die verbindingen het waterschap schmoel geven – in wat we doen en hoe we dat doen.

Dat betekent in onze ogen ook dat we als AB veel minder op de stoel van het DB en al helemaal niet op de stoel van de experts van Waternet moeten gaan zitten. Laten we stoppen om in de commissie eindeloze monologen te houden met ladingen uitvoeringsvragen. Laten we in plaats daarvan in 2016 als AB met drie strategische thema’s aan de slag te gaan. Wat Water Natuurlijk betreft zouden dat de thema’s ‘Stedelijk Waterbeheer’, ‘de de toekomst van diepe polders’ en ‘Klimaatneutraal Waterschap’ kunnen zijn, maar we bepalen graag samen met onze collega’s van andere fracties welke thema’s het komend jaar worden.

Als AB gaan we ons op die thema’s vervolgens door anderen laten inspireren, gaan we intern en extern de dialoog aan – misschien wel het debat – over wat het waterschap daaraan kan en zou moeten bijdragen en enthousiasmeren en activeren we zo al die andere partijen die we hierbij nodig hebben. Zo voeden we het DB in plaats van ongeduldig te blijven wachten wanneer we nou eens een voorstel krijgen.

We moeten niet in de verleiding komen om onze oude handelswijze door te zetten. Een professioneel waterschapsbestuur vraagt daarom ook dat de bestuursvoorstellen die we krijgen veel zakelijker zijn. Met een duidelijke beschrijving van de context van het vraagstuk, de geldende kaders, de voorgestelde wijzigingen en de eventuele alternatieven. En het AB moet zich dan willen en weten te beperken tot die kern en het agendapunt niet benutten als vrijbrief voor eigen interesses en stokpaardjes. Het vraagt ook om een termijnagenda, waardoor we als AB weten wat er het komende jaar op onze agenda afkomt, zodat we ons daar per fractie en als AB op voor kunnen bereiden. En het vraagt om ambtelijke ondersteuning van het AB die ons proces organiseert, kansen signaleert, en alert is op wat er elders gebeurt.

Voorzitter, ik hoop van harte dat niemand zich persoonlijk aangesproken voelt dat hij niet professioneel zou zijn. Maar ik hoop dat we ons allemaal aangesproken voelen om ons samen verder te ontwikkelen tot een zelfbewust, betrokken en herkenbaar democratisch bestuur. Juist omdat de coalitie staat als een huis, we prima DB-ers hebben en de sfeer binnen het AB prima is hebben we daar alle kans toe. Laten we die kans samen grijpen.

De Ipensloter- en Diemerdammersluis voldoen niet meer aan de veiligheidseisen van de Wet op de Waterkeringen. Tijd om beide sluizen, gelegen in de Diemerzeedijk in Diemen en Amsterdam, te renoveren. Daar blijken dan toch weer haken en ogen aan te zitten. Zo moet worden voorzien in een vispassage. Gekozen werd om die aan te brengen in de geheel te vervangen Ipenslotersluis. Toen dat allemaal in kannen en kruiken was, meldde de provincie dat er in ieder geval een vispassage moest komen in de definitief af te sluiten Diemerdammersluis. Eind van het liedje was dat zowel in de Ipensloter- als in de Diemerdammersluis een vispassage komt. Voor de vis een prima uitkomst, vonden wij, al is die uitkomst het gevolg van twee overheden die niet echt lekker met elkaar communiceren.

De communicatie met de gemeente ging ook niet van een leien dakje. Toen de plannen klaar waren en de inspraak geweest, liet de gemeente weten toch niet gelukkig te zijn met het feit dat de afsluiting van de Diemerdammersluis zo effectief zou zijn, dat de aan de binnenzijde van de sluis aangebrachte historische stenen met inscriptie volledig onzichtbaar zouden worden. Peter Prins, AB-lid namens 50Plus, maar ook Diemer gemeenteraadslid en voorvechter van cultureel erfgoed, kaartte het aan. Wij vonden dat sympathiek, maar niet zo sympathiek dat wij zijn voorstellen steunden om de damwand die moet worden geslagen, verder van de sluis te zetten en een trappetje aan te brengen zodat je de stenen beter dan ooit zou kunnen zien. Met hem en anderen bepleitten we wel maatregelen om de aanwezigheid van de stenen onder de aandacht van passanten te brengen. Haal ze uit de muur en stel ze tentoon! Maak er foto’s van en laat die zien! Enfin, daar gaat het DB ons nu een voorstel voor doen.

Een dikke laag slib met zware metalen en andere chemicaliën is de afgelopen jaren uit de Vecht gebaggerd om te zorgen dat de natuur zich weer kan herstellen. Maar liefst 2,5 miljoen kuub slib is afgevoerd. Het water is nu weer helder en schoon. Om de natuur een extra zetje te geven zijn er eind september waterplanten teruggeplaatst. Vroege Vogels filmde Water Natuurlijk bestuurder Wiegert Dulfer en sprak met hem over de waterkwaliteit.

Het programma Vroege Vogels filmde eerder dit jaar de laatste baggeractiviteiten, en filmde in september het terugplaatsen van waterplanten die bij het baggeren waren verdwenen. Soorten als smalle waterpest, grof hoornblad en fonteinkruid worden weer aangeplant, omdat die weinig kritisch zijn ten opzichte van hun milieu. Vanuit een plek als het Ballastgat – tussen Weesp en Nigtevecht – zullen de zaden en stekjes uit deze ‘kraamkolonie’ vanzelf de Vecht op stromen om elders langs de oevers te gaan groeien.

Sportvissers merken de laatste tijd dat er weer meer vis zit in de Vecht. Door het heldere water komt er meer voedsel beschikbaar. Daarnaast is er in de Zeesluis bij Muiden een visluik gemaakt dat de trek van vissen vanaf de Noordzee en het IJsselmeer de Vecht op mogelijk maakt.

~ Bekijk de uitzending van Vroege Vogels