Op 17 maart 2021 zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer deze hebben directe gevolgen voor het beleid en de wetgeving voor het werk van de waterschappen. Om duidelijkheid te krijgen over de opstelling van de partijen is een aantal de programma’s van hen onderzocht gelet op de volgende vragen:

• Vinden ze water belangrijk is bij de verdeling van de ruimte in Nederland?
• Hoe reageren ze op heftige regenbuien en toenemende droogte?
• Wordt er aandacht geschonken aan natuur, biodiversiteit, kwaliteit van water?
• Moet de vervuiler van water betalen?

De verkiezingsprogramma’s van dertien politieke partijen zijn langs de meetlat gelegd met criteria die kritiek zijn voor een toekomstbestendig waterbeleid: het WaterRad. Om tijds- en capaciteitsredenen zijn niet alle partijen onderzocht: elke partij is door minstens twee mensen beoordeeld.

Zeker voor bijvoorbeeld de Randstad is het nationale beleid op het gebied van water van groot belang. Bescherming tegen overstroming en een goed beheer van water om droge voeten en waterkwaliteit te garanderen zijn cruciaal om in de delta te kunnen wonen en werken. Met het WaterRad laat Water Natuurlijk zien hoe politieke partijen over de watertoekomst van ons land denken.

Tevoren had Water Natuurlijk een manifest gestuurd naar de partijen die mee doen met verkiezingen. Hierin zijn de belangrijke water thema’s verwoord. Achteraf is beoordeeld hoe belangrijk deze partijen water vinden en hoe ze hier in het landelijk beleid mee om willen gaan. Alle partijen hebben de gelegenheid gehad om op onze analyse te reageren.

De scores – van 34% voor FVD en PVV tot 97% voor GroenLinks – geven aan in hoeverre Water Natuurlijk haar WaterRad-visie terugziet bij de partijen.

GroenLinks, D66, ChristenUnie en Partij voor de Dieren scoorden boven de 90% en vinden dus met Water Natuurlijk dat water en waterveiligheid voor ons land van groot belang zijn.

Water Natuurlijk is de groene stem van de waterschappen en staat voor veilig, voldoende, schoon en gezond water voor mens, plant en dier; onderwerpen die in het WaterRad aan de orde komen.

Joost Kievit MSc

Na bijna een jaar polderen hebben de 21 waterschappen op 11 december ingestemd met een pakket voorstellen om knelpunten in het eigen belastingstelsel op te lossen. Water Natuurlijk vindt het positief dat er nu een breed gedragen voorstel kan worden voorgelegd aan de wetgever. Positief is ook dat het voorstel waterschapsbesturen de mogelijkheid geeft om de inwoners een rechtvaardiger tarief in rekening te brengen. Toch moet er nog méér gebeuren om te zorgen voor een betere en eerlijker manier om de kosten voor veilig, schoon en voldoende water te verdelen. De grootste waterschapspartij ziet het voorstel daarom vooral als een eerste stap.

In december 2019 bleek er na jaren praten toch geen draagvlak voor een uitgebreid voorstel over hoe precies de kosten voor rioolwaterzuivering, veilige dijken en voldoende en schoon oppervlaktewater moeten worden betaald door de vier groepen belastingplichtigen: boeren, bedrijven, natuur en inwoners. Daarom is met een uitgekleed eisenpakket een alternatief uitgewerkt dat alleen de belangrijkste knelpunten oplost. Dat is nu dus gelukt.

Inwoners betalen nog steeds teveel

De fracties van Water Natuurlijk in de 21 waterschapsbesturen hebben allemaal hun steun uitgesproken voor het pakket: niet omdat dit hét model voor de toekomst is, maar omdat het voor nu een goede eerste stap is om de meest urgente problemen op te lossen. Voorwaarde voor Water Natuurlijk was wel dat waterschapsbesturen de mogelijkheid zouden krijgen om onderscheid te kunnen maken tussen woningen en niet-woningen bij het bepalen van de bijdrage van inwoners en bedrijven. Met de stijgende WOZ-waarde van huizen betalen de inwoners in verhouding steeds méér, terwijl ze volgens Water Natuurlijk toch al teveel betalen. De datajournalisten van Pointer schreven daar een lezenswaardig artikel over. Die optie maakt nu onderdeel uit van het pakket aan voorstellen.

Nu de volgende stappen

De uitgeklede aanpak leidt nu weliswaar tot het oplossen van knelpunten bij enkele waterschappen, maar nog niet tot een beter en eerlijker belastingsysteem. De OESO heeft daar al in 2014 aanbevelingen voor gedaan, en Water Natuurlijk vindt dat de wetgever die in een integrale herziening van het waterschapsbelastingstelsel moet toepassen. Het gaat onder meer om het principe ‘de vervuiler betaalt’ en de mogelijkheid om goed gedrag te belonen. Zo betaalt een tweepersoonshuishouden nu voor drie zgn. vervuilingseenheden mee aan de rioolwaterzuivering, maar een huishouden van zes betaalt hetzelfde. Dat vindt Water Natuurlijk niet alleen niet eerlijk, maar ook geen stimulans om minder van ons kostbare water door de wc te spoelen.
Ook vindt Water Natuurlijk dat de belastingcategorie ‘natuur’ vrijgesteld moet worden: natuur is een collectief goed dat voor iederéén van essentieel belang is. Bij de volgende stap mag ook niet, zoals nu is gebeurd, op voorhand worden bepaald dat de lasten per categorie niet of nauwelijks mogen veranderen: zo’n voorwaarde maakt immers een eerlijker systeem op voorhand onmogelijk.

Water Natuurlijk rekent erop dat deze onderwerpen het komende jaar met eenzelfde voortvarendheid en een even zorgvuldig proces worden opgepakt, en blijft daarin graag een constructieve en kritische inbreng leveren.

VRIEND WORDEN!

Acht vernieuwende projecten voor structureel biodiversiteitsherstel in Nederland hebben een financiële bijdrage gekregen uit het ‘Samen voor Biodiversiteit’ Innovatiefonds van de Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. In de projecten werken burgers en andere grondgebruikers zoals boeren, terreinbeherende organisaties en (lokale) overheden samen om de biodiversiteit gebiedsgericht te versterken.

De toegekende aanvragen zijn door het bestuur van de St.Deltaplan Biodiversiteitsherstel gekozen uit een totaal van 130 ingezonden projecten. “Geweldig dat we met het ‘Samen voor Biodiversiteit’ Innovatiefonds, dat mede mogelijk is gemaakt door de Nationale Postcode Loterij, deze inspirerende projecten kunnen realiseren’’, zegt Louise Vet, voorzitter van de stichting. “De 130 aanvragen kwamen vanuit het hele land! Al deze aanvragen én de inzendingen van onze Samen voor Biodiversiteitsprijs eerder dit jaar laten zien hoeveel er mogelijk is als burgers, boeren en grondeigenaren de handen ineenslaan.’’

Water Natuurlijk voorzitter Hollandse Delta Joost Kievit is trots op de erkenning die deze projecten krijgen. En met name natuurlijk voor het project in de Hoekse Waard.

Burgers en grondeigenaren voor biodiversiteitsherstel

In de gekozen projecten gaan burgers en grondeigenaren samen aan de slag om biodiversiteit in hun omgeving te herstellen en behouden. De toegekende aanvragen zijn:

• Duizend bloemen, Overijssel: is een samenwerking van burgers, boeren en andere grondgebruikers, gemeente Olst-Wijhe en (semi-)overheden die natuurherstel en duurzaam landgebruik rondom Olst willen bevorderen.
• Salland biodivers, Overijssel: gaat biodiversiteit terugbrengen door op 30 tot 35 plaatsen in de gemeente Olst-Wijhe en Raalte kleine glooiingen te maken, terug te brengen en bestaande glooiingen te versterken in het Sallandse landschap.
• Groene verbindingen Hondsrug Haren, Drenthe/Groningen:  wil een brug slaan tussen agrarisch gebruik, recreatie en natuurbeheer. Het project richt zich op het ontwikkelen van groene verbindingen, het produceren en testen van paaltjessystemen ter bescherming van bijzondere ecologische locaties én kennisverspreiding.
• Kilometers bloemrijke oevers, Zuid-Holland: zet zich o.a. in voor drie te versterken verbindingen in het Groene Cirkel Bijenlandschap, kilometers bloemrijke oevers, samenwerking tussen boeren, burgers en bedrijven, en bewustwording van het belang van bloemrijke gebieden.
• Bloeiend Nieuwegein, Utrecht: wil biodiversiteit verhogen in de buurt en jeugd betrekken bij de natuur. Dit wordt gedaan door het omzetten van gras en verharding naar zaaibedden voor wilde bloemen bij scholen en in wijken van Nieuwegein.
• Hoeksche Waard Zoemt, Zuid-Holland: waaraan wordt meegewerkt door Water Natuurlijk Hollandse Delta  wordt biodiversiteitsherstel gerealiseerd door een netwerk van ecologisch beheerde bermen, oevers, akkerranden en dijktaluds dat de natuurgebieden en de dorpen en buurtschappen in de Hoeksche Waard met elkaar verbindt en als groene vingers doordringt in het bebouwde gebied.
• Bedrijventerreinen die bruisen, Gelderland: wil laten zien dat natuurontwikkeling op bedrijventerreinen de vitaliteit, creativiteit en productiviteit van medewerkers positief kan beïnvloeden: dé sleutel om bedrijven massaal aan te sporen tot vergroening.
• Patrijs in het Bentwoud, Zuid-Holland:  wil een toename van de patrijzenstand realiseren, gekoppeld aan een toename van de biodiversiteit in het gebied.

> Lees meer over de acht toegekende projecten

Samenwerking stimuleren

Het ‘Samen voor Biodiversiteit’ Innovatiefonds sluit aan bij de doelstelling van het Deltaplan om concrete projecten te steunen van partijen die vanuit een gebiedsgerichte aanpak samenwerken aan herstel van biodiversiteit. Zo willen de partners en supporters van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel laten zien hoe de biodiversiteit herstelt als alle betrokken partijen in een bepaald gebied vanuit een gemeenschappelijke ambitie samenwerken. Dit moet ook leiden tot best practices, die vervolgens in andere gebieden kunnen worden toegepast.

VRIEND WORDEN!