Op 15 maart 2023 zijn er weer waterschapsverkiezingen. Water Natuurlijk is landelijk gezien de grootste partij in de waterschapsbesturen. En dat is niet voor niets. Wij staan voor meer natuur en recreatie in het waterschap. Zowel in de stad als op het platteland. Zodat iedereen kan genieten van een groene en gezonde leefomgeving. En we willen nu actie ondernemen als het gaat om klimaatadaptatie, circulaire economie en de energietransitie. Zodat we de rekening van klimaatverandering niet bij onze toekomstige kleinkinderen leggen.

Water Natuurlijk zoekt kandidaten voor alle waterschapsbesturen van Nederland. Iedereen is welkom en voor een nog betere vertegenwoordiging roepen we vooral jongeren, vrouwen en minderheden op om zich kandidaat te stellen.

Voor meer informatie over de verkiezingen en het waterschap waar jij woont, kan je mailen naar Laura Punt: secretaris@waternatuurlijk.nl.

Hoe watervriendelijk is het coalitieakkoord van VVD, D66, CDA en CU? Deze vraag vormt de kern van de toets van Water Natuurlijk. Water Natuurlijk, de grootste waterschapspartij van Nederland, heeft het akkoord van de regeringspartijen met een ruime voldoende beoordeeld op watervriendelijkheid. Alleen die ruime voldoende blijkt wel het gemiddelde van de watervriendelijkheid van de vier partijen. En dat valt dan wel weer een beetje tegen. Met partijen als D66 en ChristenUnie, die beiden een dikke 9 scoorden had er volgens Water Natuurlijk meer ingezeten.

Voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen heeft Water Natuurlijk dertien verkiezingsprogramma’s getoetst op een twaalftal onderwerpen, opgedeeld in vier blokken: water, natuur, klimaat en bestuur; het WaterRad. Op 17 maart 2021 waren het dan geen waterschapsverkiezingen, maar nationaal beleid en wetgeving heeft wel gevolgen voor water(schappen). Water Natuurlijk constateert dat het met de inhoudelijke onderwerpen wel goed lijkt te zitten. Vooral het thema klimaat scoort erg hoog. Water Natuurlijk is tevreden dat de coalitie aandacht heeft voor water als ordenend principe bij ruimtelijke ontwikkelingen. Verder scoort het coalitieakkoord goed op klimaatadaptatie zowel in de stad als in het ommeland, is er aandacht voor circulariteit en het principe dat de vervuiler betaalt.

Als het gaat over natuurnetwerk is Water Natuurlijk nog niet overtuigd van de ambities van de coalitie. Dit, ondanks de aandacht die er is voor biodiversiteit. Over de afstemming van de nitraatrichtlijn op de kaderrichtlijn water blijft het coalitieakkoord vaag. Hier is ruimte voor verbetering. Ronduit slecht zijn de plannen van de coalitie als het gaat om schoon water en de aanpak van droogte.

Water Natuurlijk vindt het een gemiste kans dat het akkoord niets vermeldt over de afschaffing van geborgde zetels. Een zeer actueel thema, dat met de waterschapsverkiezingen in 2023 in het vooruitzicht, nu geregeld had kunnen worden. En datzelfde geldt voor de financiering van lokale politieke partijen. Die blijven met dit akkoord achtergesteld bij politieke partijen die deel uitmaken van de Tweede Kamer.

De plannen in het coalitieakkoord krijgen een ruime voldoende. Nu de uitvoering nog.

Het door de gezamenlijke waterschappen democratisch genomen besluit om akkoord te gaan met het voorstel voor een nieuw waterschapsbelastingsysteem, lijkt onder druk te staan nog voordat het goed is wel bij de Tweede Kamer terecht is gekomen. Water Natuurlijk rekent erop dat de Unie van Waterschappen (UvW) volmondig achter het genomen besluit blijft staan.

Aanleiding is de zgn. kan-bepaling over tariefdifferentiatie gebouwd. Dat is waterschapsjargon voor de mogelijkheid dat waterschappen zelf bepalen óf, en zo ja in welke mate er bij het bepalen van de te betalen heffing een onderscheid moet worden gemaakt tussen particuliere woningen en zakelijk onroerend goed.

Huizen te zwaar belast

Water Natuurlijk vindt het belangrijk om dat onderscheid te kunnen maken. In het huidige systeem wordt voor de watersysteemheffing geen verschil gemaakt tussen huizen, bedrijven, scholen of kantoren: voor alle soorten geldt hetzelfde percentage van de WOZ-waarde. Maar terwijl de WOZ-waarde van huizen inmiddels de pan uit stijgen, stijgt die voor bedrijfsgebouwen nauwelijks. Het gevolg is dat de waterschapsheffing op onroerend goed steeds meer op het bordje van huiseigenaren en woningbouwcorporaties komt. En door de complexe manier van berekenen gaan de bedrijven zelfs minder betalen, terwijl een evenwichtige tariefsontwikkeling juist een van de doelstellingen was voor de huidige herzieningsoperatie. Daarvoor is deze kan-bepaling bij uitstek een passend instrument.

Lobby

Ook de Vereniging Eigen Huis vindt het huidige systeem met hetzelfde WOZ-tarief voor huizen en bedrijven ‘oneerlijk’. Ondernemersorganisatie VNO-NCW vreest echter dat hun achterban onevenredig zal worden benadeeld. In het voortraject waren in verschillende waterschappen moties of amendementen ingediend door de fractie bedrijven (een van de drie categorieën zgn. geborgde zetels, waarvan de leden worden benoemd door VNO-NCW) om deze tariefdifferentiatie uit het voorstel te halen. Toen bleek dat daar geen draagvlak voor was, probeerde VNO-NCW hun invloed rechtstreeks bij de minister aan te wenden. Die heeft vervolgens de UvW gevraagd om met VNO-NCW in gesprek te gaan.

Democratisch besluit

Als ‘in gesprek gaan’ niet méér betekent dan dat de UvW nog eens uitlegt aan VNO-NCW hoe het hele proces is verlopen, heeft Water Natuurlijk daar geen moeite mee. Maar elk ander signaal vinden we ongewenst. Daarom is Water Natuurlijk mede-initiatiefnemer van een brief aan de UvW om te benadrukken dat de mogelijkheid tot tariefdifferentiatie voor Water Natuurlijk essentieel is geweest om te kunnen instemmen met het voorstel. Morrelen aan een democratisch genomen besluit vindt Water Natuurlijk ondenkbaar, en we rekenen er dus op dat de UvW volmondig achter dit besluit blijft staan en dit ook blijft uitdragen.

Op 17 maart 2021 zijn het geen waterschapsverkiezingen, maar nationaal beleid en wetgeving heeft wel gevolgen voor water(schappen). Vinden politieke partijen dat water belangrijk is bij de verdeling van de ruimte in Nederland? Hoe reageren ze op heftige regenbuien en toenemende droogte? Wordt er aandacht geschonken aan natuur, biodiversiteit, kwaliteit van water in de partijprogramma’s? Moet de vervuiler van water betalen? Om een antwoord op die vragen te krijgen heeft Water Natuurlijk de verkiezingsprogramma’s van 13 politieke partijen langs een meetlat gelegd met criteria die kritiek zijn voor een toekomstbestendig waterbeleid in Nederland: het WaterRad.

Peter Snoeren, voorzitter Water Natuurlijk, zegt hierover: “Voldoende water, schoon water, waterveiligheid: alle drie noodzakelijk voor de toekomst van Nederland. Met het WaterRad laat Water Natuurlijk zien hoe politieke partijen over de watertoekomst van ons land denken.”

De scores – tussen 34% voor FVD en PVV tot 97% voor GroenLinks – geven aan in hoeverre Water Natuurlijk haar WaterRad visie terugziet bij de verschillende partijen. Alle partijen hebben de gelegenheid gehad om op onze analyse te reageren.

Na bijna een jaar polderen hebben de 21 waterschappen op 11 december ingestemd met een pakket voorstellen om knelpunten in het eigen belastingstelsel op te lossen. Water Natuurlijk vindt het positief dat er nu een breed gedragen voorstel kan worden voorgelegd aan de wetgever. Positief is ook dat het voorstel waterschapsbesturen de mogelijkheid geeft om de inwoners een rechtvaardiger tarief in rekening te brengen. Toch moet er nog méér gebeuren om te zorgen voor een betere en eerlijker manier om de kosten voor veilig, schoon en voldoende water te verdelen. De grootste waterschapspartij ziet het voorstel daarom vooral als een eerste stap.

(meer…)