Waterschap Vallei en Veluwe heeft het veranderende klimaat op een wervende website in beeld gebracht. Sinds 1901 nam de jaarlijkse hoeveelheid neerslag in het waterschapsgebied toe met 25 procent. De meeste neerslag in Nederland valt op de Veluwe.

Het KNMI-station Beekbergen is met 981 mm zelfs het natste plekje in Nederland in het huidige klimaat. De regionale verschillen in neerslag worden vooral veroorzaakt door de verschillen in hoogteligging. In de lagere delen zoals de Eemvallei, in het Binnenveld en aan de oostflank van de Veluwe valt minder neerslag. In het waterschapsgebied komen steeds vaker dagen met veel regen voor. In alle KNMI-klimaatscenario’s neemt de jaarlijkse hoeveelheid neerslag toe.

Nieuwsbrieven
Water Natuurlijk Vallei en Veluwe heeft uiteraard ook een Nieuwsbrief. Wilt u deze automatisch ontvangen? Klik dan hier.Verder kunt u ook veel informatie vinden op de site van uw Waterschap. In onze regio is dat Waterschap Vallei en Veluwe.Indien u lid wilt worden van Water Natuurlijk
kan dit natuurlijk ook. Aanmelden kan door hier te klikken .

Kijk ook eens op de site van de Unie van Waterschappen

Klimaatverandering
De waterschappen ondervinden dagelijks de gevolgen van klimaatverandering. Dijken en watersystemen moeten worden versterkt om Nederland veilig en leefbaar te houden. Ook voeren de waterschappen een actief energie- en grondstoffenbeleid, waarmee zij bijdragen aan een duurzame samenleving.
De Unie van Waterschappen maakt afspraken met de Rijksoverheid over de bijdrage van de waterschappen aan het tegengaan van klimaatverandering (mitigatie) en het beperken van de gevolgen (adaptatie). De afspraken voor adaptatie zijn vastgelegd in het Nationaal Bestuursakkoord Water Actueel.
Voor mitigatie zijn de afspraken vastgelegd in het Klimaatakkoord dat de Unie van Waterschappen begin 2010 sloot met het Rijk. Via het Klimaatakkoord stimuleert de Unie activiteiten op het gebied van klimaat bij de waterschappen en zorgt dat kennis op het gebied van klimaat actief wordt gedeeld.
Kort samengevat zijn de belangrijkste ambities van het klimaatakkoord tussen Unie van Waterschappen en het Rijk:

Het weer bevaarbaar maken van het Apeldoorns Kanaal  houdt de gemoederen zeer bezig. Jarenlang zijn veel inspanningen erop gericht geweest om (weer) te kunnen varen op het kanaal. Apeldoorn heeft bruggen aangepast. De gemeente Brummen houdt rekening met het bevaarbaar maken bij de renovatie van bruggen, en in Wapenveld liggen de kades al klaar. Daarnaast is de laatste jaren onderzocht of het kanaal  vanaf Hattem tot Wapenveld weer bevaarbaar kon worden gemaakt

De provincie heeft 3,1 miljoen euro beschikbaar voor het weer passeerbaar maken van de Hezenbergersluis en een aantal bruggen.  De  investeringskosten vallen waarschijnlijk hoger uit dan het beschikbare bedrag. Maar op dit moment vormen met name de jaarlijkse beheer- en onderhoudskosten het grote struikelblok. Het waterschap  heeft enkele jaren gelden besloten om actief mee te werken aan het bevaarbaar maken van het Apeldoorns Kanaal. Maar de kosten voor het jaarlijkse  vaarwegbeheer liggen toch echt op het bordje van de provincie.

Om de huidige impasse te doorbreken hebben Provinciale Staten van Gelderland een rondetafelconferentie belegd met voor- en tegenstanders van het weer bevaarbaar maken.  Een groot voorstander is bijvoorbeeld de Stichting Recreatie Wapenveld.  Deze stichting wil graag een bevaarbaar kanaal met beweegbare bruggen, om te beginnen tussen Hattem en Wapenveld.

PS hebben zich voorgenomen om in hun vergadering van 29 maart verder te spreken over het bevaarbaar maken en houden. Dat betekent niet dat het waterschap verder aan de zijlijn staat. Het waterschap heeft de laatste decennia al veel geïnvesteerd in het weer schoon maken van het Apeldoorns Kanaal. En dat loont. Het kanaal bevat kraakhelder en schoon water. Dat is belangrijk voor mens, plant en dier. Genieten van dit mooie schone water vindt Water Natuurlijk belangrijk. Dat kan volgens ons op veel manieren, zoals wandelen, fietsen, kanoën, vissen, en barbecueën langs het kanaal. Wij willen graag alle partijen uitnodigen ook daar energie op zetten. Zo kunnen we veel meer ‘recreatieve reuring’ rond en langs het mooie kanaal te krijgen.

Uitheemse planten komen in Nederland steeds meer voor. Vooral exotische waterplanten hebben zich in de afgelopen decennia zo sterk verspreid dat ze soms de doorstroming van watergangen belemmeren.

De Nederlandse flora kent vele exoten, plantensoorten die hier oorspronkelijk niet voorkwamen maar door toedoen van mensen zijn ingevoerd en zich in het wild weten te handhaven. Een deel van deze uitheemse soorten is invasief. Dat wil zeggen dat ze zich snel vermeerderen. Vooral de verspreiding van invasieve waterplanten is de laatste decennia toegenomen. Deze planten kunnen zo sterk woekeren dat ze het doorstromen van watergangen belemmeren; hierdoor veroorzaken ze economische schade.  Zo hebben waterschappen problemen met grote waternavel, parelvederkruid en watercrassula, die zich sterk hebben verbreid in stilstaande en langzaam stromende wateren. Het voorkomen van grote waternavel is sinds 1990 met een factor 150 toegenomen. Parelvederkruid komt in 2016 ongeveer 12 keer zoveel voor als in 1990.

Ook in het werkgebied van waterschap Vallei en Veluwe komen steeds vaker planten en dieren voor die zorgen voor overlast. Een belangrijke bron voor exotische waterplanten en -dieren is de particuliere handel. De water- en oeverplanten, schildpadden en vissen worden verkocht aan particulieren die de planten en dieren soms in de openbare ruimte achterlaten. Ook komen exotische waterdieren ons land binnen via de scheepvaart (o.a. ballastwater). Verwacht wordt dat in de toekomst door de klimaatsverandering steeds meer exotische planten en dieren zich hier vestigen. Eigenlijk geldt voor alle exotische planten en dieren hetzelfde: ze horen niet thuis in de Nederlandse natuur. Als u ze in uw tuin heeft staan en ervan af wilt, gooi resten dan in de groen-afvalbak. Zet dieren ook niet uit maar breng ze terug naar de winkel. Beter is het ze niet te kopen. Voor uw vijver kunt u kiezen voor prachtige inheemse (Nederlandse) plantsoorten (zie: ‘Wat kunt u doen?’).

Tijdige signalering en snelle verwijdering van plaagsoorten is belangrijk. Dat verkleint de kans op grote problemen én hoge bestrijdingskosten. Als u een verdachte waterplant aantreft, vragen wij u contact op te nemen met het waterschap. Telefonisch kan dat via (055) 52 72 911, per e-mail via: info@vallei-veluwe.nl (liefst met foto).

Bron: Compendium voor de Leefomgeving

Op woensdag 15 maart 2017 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Alle politieke partijen publiceren de komende maanden hun concept-verkiezingsprogramma. De Unie van Waterschappen maakt van deze conceptprogramma’s een korte samenvatting met voor de waterschappen belangrijke punten. De conceptprogramma’s en de samenvattingen zijn op deze pagina te vinden. Hieronder enkele opvallende punten.

Voortbestaan en democratisering waterschappen
De VVD pleit in het verkiezingsprogramma voor het voortbestaan van de waterschappen. Een opvallende kentering want bij de vorige verkiezingen wilden regeringspartijen VVD en PvdA de waterschappen nog opheffen. Alleen de SP wil de waterschappen onderbrengen bij de provincies. D66 wil perspectief op een binnenlands bestuur met twee bestuurslagen, de landelijke en gemeentelijke. De PVV besteedt in het geheel geen aandacht aan wateraspecten.

De VVD wil dat alle leden van waterschappen democratisch worden gekozen. Ook D66 pleit voor afschaffing van de geborgde zetels in de waterschappen. Dat is volgens de partij nodig om in de toekomst voor voldoende zeggenschap voor mensen in de formele democratie te zorgen. De Partij voor de Dieren is eveneens voorstander om de geborgde zetels af te schaffen. De SGP wil de geborgde zetels echter behouden.

Waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit
D66 kiest verder voor rivieren die de ruimte krijgen om Nederland beter tegen overstromingen te beschermen en ecologisch sterker te maken. De inzet van het Deltafonds moet zoveel mogelijk met aandacht voor behoud, herstel en creatie van natuur. Hiervoor komen ook middelen beschikbaar. Ook wil D66 de budgetten in het Deltaprogramma en Deltafonds combineren. Ook de PvdA wil het Deltaprogramma, op een integrale manier uitvoeren. Daarnaast wil de PvdA het Deltaprogramma versnellen, waardoor er meer mogelijkheden ontstaan voor de export van de opgedane kennis. GL wil Nederland beschermen tegen overstromingen en wateroverlast met uiterwaarden, overloopgebieden en kwelders.

Water in de stad
De VVD wil dat er goede groene verbindingen komen tussen steden en het buitengebied. Ook het CDA wil meer groen in de steden brengen. Volgens de PvdA zijn er meer groene daken nodig om de wateroverlast van plensbuien te verkleinen. D66 wil de klimaat-adaptieve stad stimuleren door maatregelen om wateroverlast te beperken.

Schoon water
D66 wil dat watervervuilers de kosten betalen en via strikte normen en handhaving worden gedwongen om vervuiling te voorkomen. GL wil het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen (neonicotinoïden en glyfosaat) verbieden. Het gebruik van chemische en andere bestrijdingsmiddelen in land- en tuinbouw moet tot een minimum worden teruggebracht. De SP wil de kringlooplandbouw stimuleren om het mestoverschot terug te dringen, de waterkwaliteit te verbeteren en het natuurherstel te bevorderen.

De PvdA wil dat mineralen, fosfaat en stikstof moeten eerst uit de mest worden gehaald en separaat worden verhandeld als grondstof voor andere toepassingen

De PvdA wil ook zo spoedig mogelijk microplastics uit cosmetica en wasmiddelen verwijderen. Ook pleit de PvdA voor de verplichte plaatsing van waterfilters bij ziekenhuizen om de vervuiling door medicijnresten tegen te gaan. De SP wil een plan opstellen om medicijnresten uit drinkwater te weren. De VVD vindt dat er een beeld gevormd moet worden van de bijdrage van andere bronnen dan de agrarische sector aan de concentratie van voedingsstoffen in het Nederlandse water.

Circulaire economie
De VVD wil toewerken naar een circulaire economie door het wegnemen van regels die ondernemers in de weg. Overheden, natuurbeschermers, afnemers van fosfaat en landbouworganisaties moeten de handen ineen slaan om waardevolle mineralen en

fosfaat uit mest en afvalwater op grote schaal terug te winnen. Ook de PvdA wil dat bij waterzuivering grondstoffen als fosfaten uit afvalwater worden gewonnen en hergebruikt. Om reststoffen nuttig te kunnen hergebruiken, bepleit de SGP om deze niet langer onder de afvalstoffenwetgeving te laten vallen. GL wil dat de belasting op storten, verbranden en exporteren van afval wordt verhoogd. D66 wil een grondstoffenakkoord sluiten om belemmeringen voor de circulaire economie weg te nemen. Ook het CDA wil dat afval een grondstof wordt met een nieuwe bestemming.

Waterschapsbank
VVD is voorstander van het samenvoegen van Bank Nederlandse Gemeenten, de Waterschapsbank en Nederlandse Financieringsmaatschappij (FMO) tot een financieringsinstelling die gericht is op het bijeenbrengen van kapitaal van rendabele investeringen in grootschalige projecten. Volgens de PvdA moeten de Bank Nederlandse Gemeenten en de Waterschapsbank worden omgevormd tot een publiek-private investeringsbank die het MKB financiert en grootschalige publieke investeringen doet zoals infrastructuur, ICT, woningbouw en duurzaamheid. D66 wil een publieke financieringsbank oprichten. Bestaande kennis en budgetten van de overheid worden gekoppeld aan geld van pensioenfondsen om te investeren in de Nederlandse economie. Het CDA wil een ontwikkelingsbank voor Technologie, Innovatie en Duurzaamheid oprichten als aanjager van investeringen.

Hoofdwatersysteem
Hoeveel geld is nodig om dammen, dijken, stuwen en stormvloedkeringen te onderhouden en hoe wil de minister van IenM dat financieren? De Algemene Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de instandhouding van het hoofdwatersysteem, dat ons land beschermt tegen water, de hoeveelheid water reguleert en bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van water. Voor de instandhouding van het hoofdwatersysteem is tot en met 2020 jaarlijks gemiddeld € 160 miljoen begroot.

De Algemene Rekenkamer geeft aan dat dit te weinig is voor de instandhouding van het hoofdwatersysteem. In 2011 had de minister zelf vastgesteld dat er al € 151 miljoen extra budget nodig was tot en met 2020, maar dat blijkt alsnog onvoldoende. Er is daarbovenop nog € 132 miljoen extra nodig. Dat kan grotendeels via bestaande potjes opgevangen worden, maar er resteert een financieringstekort van € 32 miljoen.  Ondanks verbeteringen heeft Rijkswaterstaat geen actueel financieel overzicht, omdat Rijkswaterstaat niet jaarlijks nagaat hoe de betreffende balanspost is samengesteld. Eind 2014 heeft Rijkswaterstaat dat wel gedaan. Toen was er voor het hoofdwatersysteem een bedrag van € 68 miljoen aan vrije ruimte.

De minister van IenM stelt in een reactie dat zij voldoende budget beschikbaar heeft in geval van ernstige risico’s. Verder heeft de minister maatregelen getroffen voor de periode tot 2030 en is een deel van het financieringstekort opgevangen in de ontwerpbegroting 2017 van IenM. Volgens de berekening van de minister resteert een tekort van € 18 miljoen. De minister acht dit aanvaardbaar, omdat zo’n spanning prikkelt tot innovatie en doelmatigheid Bron: Algemene Rekenkamer

In de Eempolder bij Eemnes ligt het weidevogelreservaat Eemland. Het waterschap werkt hier samen met andere organisaties aan het behoud van de kwetsbare natuur. Verschillende weidevogels zoals de grutto, tureluur en kievit hebben hier hun leef- en broedgebied. Om deze en vele andere vogels rustig te bekijken én te beluisteren, is er een informatieve picknicktafel geplaatst op de Zomerdijk. Op het tafelblad staat informatie over het gebied en daarop vind je ook een mooi overzicht van de wielen ofwel waaien. Dit zijn diepe kolkgaten die ontstonden als de Zomerdijk doorbrak. Het water zocht dan met kracht een weg naar lager gelegen gronden. De twintig wielen langs de Meentdijk en Zomerdijk zijn aangewezen als aardkundig monument. Ook is er een mooie wandeling uitgezet over de dijken, tussen de schapen, deels over onverhard pad en deels over de oude klinkers die nog op de Zomerdijk liggen.

De Vereniging Nederlands Cultuurlandschap kende de Gouden Mispel 2016 toe aan de Agrarische Natuurvereniging (ANV) Ark en Eemlandschap, in samenwerking met Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken, Vereniging Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland, vanwege de tomeloze inzet, de bereidheid te doorgronden en verkregen kennis toe te passen. De voortdurende speurtocht naar het beheer uit het verleden en de toepasbaarheid in het heden zodat na jaren van inspanning het werk wordt beloond met een toename van het aantal weidevogels in de regio Eemland. Hetgeen ieders navolging verdient. De Gouden Mispel wordt uitgereikt aan personen of organisaties die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan de bescherming of ontwikkeling van het Nederlands cultuurlandschap.

Binnen ons waterschapsgebied kreeg ook de familie Van Leeuwen Boomkamp de Gouden Mispel ‘voor de instandhouding tegen de tand des tijds in, soms meebewegend, altijd wegen zoekend voor het behoud van Landgoed Slichtenhorst in veranderende tijden.’ Het landgoed in Nijkerk bestaat uit landerijen en historische hoeves. Bron: waterschap Vallei en Veluwe en Vereniging Nederlands Cultuurlandschap

Weidevogel De Grutto

Waterschap Vallei en Veluwe is genomineerd in de categorie Best Bestuurde Decentrale Overheid. Het waterschap wordt omschreven als ‘communicatief en betrokken’. Ook de inzet waarmee het waterschap innovatieve ontwikkelingen in de watersector omarmt en stimuleert, wordt geprezen.

Communicatief, betrokken en innovatief
Communicatief, betrokken en innovatief; dat zijn precies ook belangrijke waarden uit het verkiezingsprogramma van Water Natuurlijk. We zijn dan ook erg verheugd over deze nominatie, en feliciteren ons waterschap van harte!  Via internet bepaalt u de definitieve uitverkiezing. Stem ook op ons waterschap! Op donderdag 26 januari vindt de nieuwjaarsbijeenkomst van Binnenlands Bestuur plaats. Tijdens dit event wordt bekend gemaakt wie de Beste Bestuurders van 2016 zijn.

Van nominatie naar uitslag…

De nominatie is tot stand gekomen door uitgebreid onderzoek van onderzoeksbureau Necker van Naem. Zo’n 1500 lokale en regionale bestuurders en politici namen deel aan het onderzoek.

Tot 19 januari kan nu gestemd worden op de genomineerden via www.bestebestuurder.nl en de website van Binnenlands Bestuur. De winnaars worden op 26 januari bekendgemaakt tijdens het nieuwjaarsevenement van Binnenlands Bestuur.

Water Natuurlijk Vallei en Veluwe heeft uiteraard ook een Nieuwsbrief. Wilt u deze automatisch ontvangen? Klik dan hier.

Verder kunt u ook veel informatie vinden op de site van uw Waterschap. In onze regio is dat Waterschap Vallei en Veluwe.

Indien u lid wilt worden van Water Natuurlijk kan dit natuurlijk ook. Aanmelden kan door hier te klikken .

Om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren in ons land moeten we onze steden en dorpen inrichten met het oog op de toekomst. Door samen te werken kunnen we kansen benutten die de klimaatverandering met zich meebrengt en het bebouwd gebied beter bestand maken tegen hevige regenbuien, periodes van droogte en hitte en de gevolgen van een mogelijke overstroming. De handreiking ruimtelijke adaptatie helpt bij het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van uw gebied.

Door nú maatregelen te nemen, maken we onze steden en dorpen mooier en voorkomen we in de toekomst grote schade. Voor veel maatregelen geldt bovendien dat ze kosteneffectief zijn, als ze maar in een vroeg stadium in het proces worden meegenomen. Alle betrokken overheden en marktpartijen zijn hier samen verantwoordelijk voor en spelen daarbij dus een belangrijke rol.

De Klimaateffectatlas zet (toekomstige) dreigingen van overstromingen, wateroverlast, droogte en hittestress op de kaart. De atlas wordt actueel gehouden door een netwerk van kennisinstellingen en adviesbureaus.

Wij wensen u natuurlijk ook een goed 2017.

Water Natuurlijk Vallei en Veluwe heeft uiteraard ook een Nieuwsbrief. Wilt u deze automatisch ontvangen? Klik dan hier.

Verder kunt u ook veel informatie vinden op de site van uw Waterschap. In onze regio is dat Waterschap Vallei en Veluwe.

Indien u lid wilt worden van Water Natuurlijk kan dit natuurlijk ook. Aanmelden kan door hier te klikken .

Ons rioolwater bevat veel waardevolle grondstoffen. Energie en waardevolle grondstoffen winnen uit rioolwater is een belangrijk punt waarmee de waterschappen voorop willen lopen in de transitie naar een circulaire en biobased economie. Hoog in de top-5 staan fosfaat en organische bestanddelen (biogas, polyhydroxyalkanoaat, alginaat en cellulose). In opdracht van STOWA, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO) en de Energie- en Grondstoffenfabriek hebben KNN Advies, CE Delft en Witteveen+Bos daarom voor deze stoffen recent een levenscyclusanalyse (LCA) uitgevoerd. Hieruit blijkt dat alle terugwinningsroutes een milieuvoordeel hebben, niet alleen ten opzichte van het reguliere zuiveren, maar ook ten opzichte van het produceren van biogas. Met de LCA in deze studie is de milieu-impact van verschillende routes voor het winnen van grondstoffen uit rioolwater onderzocht. De routes zijn: fosfaatterugwinning op de rioolwaterzuiveringsinstallatie via struviet en uit de vliegas van slibmonoverbranding, en terugwinning van organische stof via de productie van PHA, cellulose, en alginaat.

Waterschappen besteden veel aandacht aan biogasproductie. Uit deze studie blijkt dat de vier andere hierboven genoemde verwaardingsroutes voor organisch materiaal leiden naar biopolymeerproducten die een milieuvoordeel kunnen geven ten opzichte van het produceren van biogas. Biopolymeren (PHA, cellulose en ALE) staan immers hoger in de waardepyramide dan energie (biogas). Tot slot moet ook opgemerkt worden dat in deze studie niet gekeken is naar de kosten van de verschillende technieken. Deze dienen bij een volledige duurzaamheidsanalyse nog afgewogen te worden tegen het te behalen milieuvoordeel.

Bron: Tijdschrift H20

Amersfoort Klimaat Adaptieve stad

Ons klimaat verandert. Lange perioden van droogte en warmte worden steeds vaker afgewisseld met hevige piekbuien. Droogte en warmte leiden tot opwarming van de stad, wat invloed heeft op de gezondheid en productiviteit van haar inwoners. Hevige regenval leidt tot wateroverlast. De gemeente Amersfoort en het waterschap hebben daarom samen de Klimaatagenda 2015-2020 opgesteld die ervoor zorgt dat Amersfoort een ‘Klimaat adaptieve stad’ wordt: een stad die zich aangepast heeft aan het veranderende klimaat. Wat gaat er zoal gebeuren?

Bouwprojecten moeten er voor gaan zorgen dat regenwater ter plekke wordt opgevangen. Meer water in de stad zorgt ervoor dat er minder hoeft worden afgevoerd, dat er minder wateroverlast is en dat de temperatuur in de stad daalt. Kleine waterpartijen zijn echter kostbaar in onderhoud. Daarom wordt onderzocht of er een ‘watercompensatiefonds’ kan komen. Projectontwikkelaars storten daarin een geldbedrag, waarmee zijn hun verplichting om ter plekke waterberging te realiseren afkopen. Met het fonds kan dan elders een grotere wateropvang worden gerealiseerd.

Met het project ‘Meet je stad’ willen gemeente en waterschap gegevens ophalen bij de inwoners van Amersfoort. Het gaat dan bijvoorbeeld om metingen van de water- en luchtkwaliteit, de hitte, de registratie van grondwaterstanden – bijvoorbeeld in kruipruimten van woningen – en om foto’s van wateroverlast na hevige regenval. Hierdoor ontstaat meer zicht op de effecten van klimaatsverandering op wijkniveau en hoe kan worden bepaald hoe daar gezamenlijk op te reageren. Adaptatie is immers niet iets voor alleen de overheid, maar van iedereen. De inwoners van Amersfoort kunnen een grote bijdrage leveren aan adaptatie, bijvoorbeeld door hun tuinen niet te betegelen of door hun wijk te vergroenen.

In rioolwater zit warmte. Deze energie kan gebruikt worden om gebouwen te warmen en te koelen, wat bekend staat onder de naam riothermie. De gemeente en het waterschap gaan samen bekijken bij welke nieuwbouwprojecten deze techniek kan worden toegepast.

Door dit soort concrete maatregelen werken de inwoners, gemeente en het waterschap samen aan een stad die zich aanpast aan de veranderingen in het klimaat.  Bron: waterschap Vallei en Veluwe